Centrale van Seniorenverenigingen Venray

En dat was het dan? Nee, bepaald niet. Er kwamen na deze viering veel meer verhalen uit de oorlogstijd los. Mensen meldden zich met gebeurtenissen en ervaringen die nog niet bekend waren. Hoewel het aantal mensen dat de oorlogstijd bewust heeft meegemaakt steeds kleiner wordt, blijven de verhalen worden verteld. De verhalen van gewone mensen.

De verhalen en de geschiedenis van Leunen in oorlogstijd willen Piet Smits en Ed Stevens zo goed mogelijk vastleggen. Weer een feestje? Nee, dat is niet de opzet. Maar er wordt wel gedacht aan de oprichting van een gedenkteken. De oorlogsgeschiedenis van Leunen zou kunnen worden gepresenteerd in een mooi boek. En daarnaast zouden 35 aparte verhalen kunnen worden gepubliceerd. Over de vorm wordt nog nagedacht. Bijvoorbeeld periodiek een publicatie via de LVH Courant, het dorpsblad voor de dorpen Leunen, Veulen en Heide.

In het boekje uit 2019 zijn veel boeiende verhalen te lezen. Bekend is het verhaal van Gerard Stoks over het drama bij de St. Petrus Molen. Het is de moeite waard om het hier in het kort te vertellen.

Kort voor de bevrijding werd de molen tijdelijk bewoond door drie families, in totaal 20 volwassenen en kinderen. Het was een noodoplossing omdat de families niet meer in hun huis in Venray konden wonen. Op de zolder van de molen zaten vijf Duitse militairen. Ze gebruikten die plek als uitkijkpost. Er ontstond een zekere band tussen de militairen en de families. De kinderen mochten soms door de verrekijkers kijken en een van de militairen – hij was een operazanger –  kon mooie liederen zingen. 

Toen de Engelsen oprukten en de molen naderden, moesten de militairen kiezen tussen vechten of de vlucht nemen. Ze kozen voor het laatste omdat het onmogelijk was om stand te houden tegen de overmacht aan Engelsen. Vóór hun vertrek wilden ze de molen opblazen, bewoond en al. Een van de soldaten – een jongen van 18 jaar! – moest de springstof aanbrengen, maar weigerde dit om het leven van de families te sparen. Hij werd door de andere soldaten van verraad beschuldigd en ter plekke dood geschoten. Vervolgens gingen de anderen op de vlucht voor de bevrijders. De families konden de molen ongedeerd verlaten.

De werkgroep zoekt nog foto’s uit oorlogstijd. Ze is te bereiken via info@werkgroep-historie-leunen.nl

Ed Stevens (links) en Piet Smits van de Werkgroep Historie Leunen. Foto: Jan-Hein de Wit

Bij SV Venray vindt sinds het seizoen 22/23  twee keer per jaar een ochtend plaats onder de noemer Football memories. Tijdens deze ochtenden kunnen de aanwezigen aan de hand van plakboeken, foto’s, filmpjes en verhalen herinneringen ophalen aan de rijke historie van de voetbalclub. Maar bovenal is het een ochtend vol gesprekken, humor en gezelligheid. 

“Deze ochtenden zijn bedoeld voor onze wat oudere leden, maar zeker ook voor mensen die altijd veel bij SV Venray zijn gekomen, geen actieve rol meer hebben, maar de vereniging nog steeds een warm hart toedragen”, legt bestuurslid Paul Rutten uit. “En die niet te vergeten prachtige herinneringen hebben gemaakt bij de club.”
Op 13 maart was de eerste bijeenkomst van dit jaar in de kantine. “We nodigen iedereen die zich in bovenstaande herkent van harte uit om op de volgende editie van Football memories te komen. Maar we roepen ook zonen en dochters die dit lezen op om hun vader of moeder hierop te attenderen.” De volgende Football memories is op
16 oktober van 10.00 tot 12.00 uur. Aanmelden via paulrutten@svvenray.nl

De SV Venray-plakboeken komen op tafel. Foto: Antoon Jeuken

In gemeenschapshuis De Linde in Oirlo is sinds januari 2024 weer een zogeheten Eetpunt ingericht. Dit wordt door vrijwilligers van Seniorenvereniging Oirlo in samenwerking met beheerder Theo Wennekers van De Linde georganiseerd. “Momenteel komen er maandelijks zo’n dertig senioren lekker en gezellig eten”, zegt secretaris Ans Bastiaans van Seniorenvereniging Oirlo. “Ik ben zelf alleenstaand. Daarom weet ik hoe belangrijk zo’n Eetpunt als sociale activiteit is. Wellicht dat we vanwege het succes het aantal eetbijeenkomsten in de toekomst gaan uitbreiden. Dat gaan we binnenkort eens bekijken.”

Met het oog op Pasen werd er op vrijdag 15 maart door de vrijwillige koks extra uitgepakt, vervolgt Bastiaans, die de boodschappen doet en zelf ook in de keuken staat. “Normaal serveren we een driegangenmenu, maar vanwege Pasen hebben we er vier gangen van gemaakt. Ja, het was met ruim veertig bezoekers lekker druk. We zijn er supertrots op dat we dit na jaren weer in ons gerenoveerde gemeenschapshuis kunnen organiseren, met dank aan de beheerder en al die vrijwilligers die meehelpen om van het Eetpunt een succes te maken. Het is elke keer weer genieten. Zowel van het eten als van elkaar.”

Vrijwilligers serveerden een viergangenmenu in gemeenschapshuis De Linde in Oirlo. Foto: Han Siebers

Nee, ze houden er totaal niet van om in de schijnwerpers te staan. De zussen Els Hofmans-Langenkamp (79) en Petra Hofmans-Langenkamp (78) uit Blitterswijck doen hun vrijwilligerswerk vanuit hun hart. Omdat ze graag andere mensen helpen. “Dat is natuurlijk ook beter dan als je jezelf moet láten helpen”, zegt Els. “We zijn niet anders gewend als oudste dochters uit een gezin met vijftien kinderen”, vult Petra aan. “We zorgen ons hele leven al voor anderen en hebben een groot verantwoordelijkheidsgevoel.” De in Geijsteren geboren maar in Blitterswijck opgegroeide zussen, ze trouwden met twee broers uit hetzelfde dorp, ontvingen onlangs vanwege hun, volgens het college van B en W, ’tomeloze inzet’ voor allerlei vrijwilligersactiviteiten in hun dorp de Waarderingspenning van de gemeente Venray. 

Lange tijd hadden ze niets in de gaten. Ja, er kwamen allerlei familieleden binnenlopen in het gemeenschapshuis. En ook burgemeester Michiel Uitdehaag meldde zich bij de dorpsdagvoorziening. “Maar ik dacht dat die gewoon kwam kijken”, zegt Els. Pas toen de burgervader de zussen naar voren riep, viel het kwartje. “Maar eerlijk gezegd had ik nooit gedacht dat wij die penning zouden krijgen”, vertelt Petra. “Ja, ik had er weleens over gelezen. Maar toen mijn naam werd genoemd, kreeg ik gewoon klotsende oksels. Net als mijn zus hou ik helemaal niet van al die aandacht. Wij doen ons werk liever op de achtergrond. Gewoon omdat we het leuk en waardevol vinden en we graag onder de mensen komen. Els grijnst: “Als we dat hadden geweten, waren we misschien wel niet gekomen.”

Maar de bescheiden zussen verdienen die waardering wel, vonden B en W. En vinden vele inwoners van Blitterswijck nog steeds. Want de twee zijn van die stille, maar onmisbare krachten die het cement in de lokale samenleving vormen. Beiden zijn al sinds 2008 actief in het plaatselijke vrijwilligerswerk. Wekelijks zetten ze zich in als begeleidster bij de dorpsdagvoorziening, het werelddanssen en de kaartmiddag en nemen ze deel aan KBO-activiteiten, zoals kienen, sjoelen, jeu de boules, lezingen en kaartmiddagen.  Petra was daarnaast ook nog jarenlang begeleidster bij De Zonnebloem en is al meer dan dertig jaar lid van de biljartclub, terwijl Els nog altijd trouw op pad gaat met de plaatselijke groenploeg. Ze zitten bepaald nog niet achter de geraniums. “Zolang onze gezondheid het toelaat, blijven we ons vrijwilligerswerk met alle plezier doen”, vertelt Els. Petra knikt. “Als we andere mensen met ons vrijwilligerswerk blij kunnen maken, dan zijn wij dat ook. We doen het niet voor onszelf… Maak je er een klein stukje van?”

Foto: Els Hofmans (links), burgemeester Michiel Uitdehaag en Petra Hofmans
Foto: Hoedemaekers Venray

Ze groeide op in een muzikale familie. Ans Versteegen (76) is een van de zeven telgen van de familie Versteegen in Oirlo, waar vader Frans en moeder Mina een kleine boerderij runden. “Mijn vader speelde accordeon en mondharmonica. Op zondag gingen bij ons  in de woonkeuken alle stoelen en de tafel aan de kant om te dansen. Als kind danste ik met mijn voetjes op de schoenen van mijn vader mee. Dan zwierden we samen door de keuken. Zo is de liefde voor het dansen begonnen.”

Haar gedachten gaan terug in de tijd. “Mijn grootvader Hannes runde in die jaren een boerderij en grootmoeder een café aan de weg tussen Castenray en Oirlo. Ook hij speelde accordeon.” Met een lach: “Ja, dat muzikale zit dus wel een beetje in mijn genen. Mijn moeder zong ook altijd verhalende liedjes van dertig coupletten. Prachtig.”
Als meisje speelde Ans blokfluit (‘geleerd bij de nonnen’), maar ze droomde van een ander instrument. “Een gitaar. En die kreeg ik ook op sinterklaasavond. Ik kon mijn geluk niet op. Ondanks dat we het niet breed hadden, gunden mijn vader en moeder mij die gitaar die ze kochten bij Mooren in Horst. Een aantal jaren heb ik gitaarles gehad, de gitaarleraar kwam op de scooter van Venray naar Oirlo gereden. Op de gitaar spelen en zingen, zo leefde ik als kind heerlijk in mijn eigen droomwereld.” Maar in de jaren die volgden, kreeg ze een andere droom: “Ik wilde balletdanseres worden. Ik herinner me nog goed dat ik voor de zwart-wit-tv zat om naar ballet te kijken. Dat vond ik geweldig, zo sierlijk met die armen in de lucht, pirouettes maken. Dat maakte grote indruk op mij als meisje, zo wilde ik ook op het podium dansen en stralen!”

Maar ze kwam terecht in een andere tak van de danssport. Deels wellicht door haar grootmoeder, die de traditionele klederdracht nog droeg als ze zondags naar de kerk ging. Ze kreeg interesse in folkloredansen en ging in Reuver Israëlische danslessen volgen. “Ik was 18 jaar en ging één keer in de maand met de trein naar Reuver om een hele zondag die authentieke kringdansen te leren. Die zijn één groot belevingsmoment.”

Haar interesse voor het land was gewekt. Zo zelfs dat ze samen met haar toenmalige echtgenoot en haar zus Elly (‘na een bezoek aan de Vakantiebeurs’) met haar man besloot om in een kibboets te gaan werken. “Dat hebben we een halfjaar gedaan, Elly en ik in de keuken en onze mannen op een plantage voor sinaasappelen. We wilden graag kennismaken met die cultuur. We woonden samen in een eigen woning, leefden midden tussen de lokale bevolking. Als je daar een feest hebt, een bruiloft of een verjaardag, is dat altijd groots. Het leven vieren ze. Met eten, dans, muziek. Wij kennen dat hier niet. Dáár zijn mensen veel meer met elkaar verbonden. Mijn zus en ik hebben daar ook geleerd hoe je kosjer eten bereidt. Volgens de regels van de Joodse religie. Ik heb in die zes maanden ook nog in het kindertehuis gewerkt. Het was een ervaring om nooit te vergeten.”

Bij terugkomst kon ze weer aan de slag op de dagbesteding van Vincent van Gogh. Maar naast haar werk volgde ze jarenlang allerlei dansopleidingen. Ze was in 1983 ook een van de oprichters van de folkloregroep De Hakkespits in Venray. “Om de oude streekdracht, dansen, sierraden en muziek van Noord-Limburg te laten herleven en te bewaren voor het nageslacht.” Voor die vereniging zette ze zich jarenlang, tot de opheffing in maart 2014, met hart en ziel in. “Omdat iedereen moet zien hoe mooi en rijk die levende folklore is, maar vooral ook om het vast te leggen voor als ze er niet meer is. Dat is gelukkig wel gebeurd. In het archief van het Venrays Museum is die traditie, met dank aan De Hakkespits, terug te vinden. Ook heb ik jarenlang lesgegeven bij volksdansvereniging Opanka, samen met Gerrie Penris, en bij dansvereniging Amusement was ik jarenlang bestuurslid.” Ook op hogere leeftijd bleef ze opleidingen volgen. In Tilburg en Utrecht bijvoorbeeld. “Ik heb zelfs een cursus cognitieve fitness gedaan”, grijnst de kwieke Venrayse. “Het is als lerares goed om zelf ook leerling te blijven en je te blijven ontwikkelen. Van andere mensen en van dansen uit andere landen kun je weer nieuwe dingen leren. Ik heb bijvoorbeeld ook veel opgestoken van het gezelschapsdansen in Duitsland. En in Amsterdam heb ik het countrydansen geleerd. Die lessen geef ik nu nog.”
Ans verzorgt anno 2024 acht uur dansles aan senioren, in het kader van het Meer Bewegen voor Ouderen-programma, in de gemeenschapshuizen van Blitterswijck (folklore- en gezelschapsdans) en Overloon (countrydans) en in wijkcentrum Den Hoender (gezelschaps- en countrydans) in Venray. “Dansen is belangrijk om fit van lijf en geest te blijven”, weet ze als geen ander. “Dans is een sociale, fysieke en cognitieve activiteit. Mensen die dansen, voelen zich meer verbonden met elkaar. En dansen is heel gezond voor ons brein.” Met een lach: “Als ik dans, geeft me dat een fantastisch gevoel.”

Foto: Ans Versteegen (rechts) dirigeert tijdens een dansles voor senioren in Blitterswijck
Foto: Han Siebers